Vegatollahugmyndin gengur aftur

Enn er umræða um vegaframkvæmdir sem fjármagnaðar yrðu með vegatollum komin upp. Að þessu sinni voru það Samtök atvinnulífsins sem kveiktu hana undir yfirskini atvinnusköpunar á tímum atvinnuleysis og fjárskorts ríkissjóðs og það sem meira er: Sjálft Alþýðusambandið - heildarsamtök íslensks launafólks - tekur undir sönginn.

Rétt er að minna í þessu samhengi á að þann 13. janúar sl. afhenti FÍB undirskriftir 41.500 kosningabærra Íslendinga sem mótmæltu þessum hugmyndum. Þessi gríðarlegi fjöldi undirskrifta safnaðist á einungis eini viku. Það voru ekki síst íbúar landsvæða sem fyrirhugaðir vegatollar kæmu einna þyngst niður á, sem brugðust harðast við. Þannig skrifuðu 32% kosningabærra manna á Selfossi undir mótmælin, 42% í Hveragerði, 31% í Reykjanesbæ, 28% í Grindavík, 25% í Mosfellsbæ, 38% á Kjalarnesi og 24% á Akranesi. Í sveitarfélögunum á höfuðborgarsvæðinu var hlutfallið að jafnaði tæplega 20%.

Þeir sem nú vilja enn vekja upp þennan vegtolladraug virðast vera illa jarðtengdir og lítt skynja vilja almennings þegar þeir, svo skömmu eftir hin öflugu mótmæli 18 prósenta Íslendinga á kosningaaldri vekja máls á vegatollamálinu enn á ný.

Að þessu gefna tilefni vill FÍB enn ítreka andstöðu sína við þessar hugmyndir. Helstu rök félagsins eru eftirfarandi:

FÍB bendir á að á þessu ári muni bíleigendur borga ríkinu 47 milljarða króna fyrir að fá að komast leiðar sinnar. Aðeins brot af þeirri upphæð rennur til vegakerfisins. Með vegatollum yrði gengið lengra í skattheimtu á ferðir fólks en áður hefur þekkst.

FÍB bendir á að með vegatollum sé vikið með róttækum hætti frá því að nota skatta á bifreiðaeldsneyti til að fjármagna framkvæmdir og viðhald í vegakerfinu. Um þá aðferð hefur ríkt sátt í þjóðfélaginu.

FÍB bendir á niðurstöður færustu sérfræðinga í umferðarmálum um að næstu áratugi nægi góðir 2+1 vegir til að anna umferð til og frá frá borginni. Síkir vegir eru jafn öruggir og þeir þrefalt dýrari 2+2 vegir sem eru á teikniborði stjórnvalda. 2+1 vegir munu duga fram til þess dags að íbúar á Árborgarsvæðinu verða 500 þúsund og Reykjavíkur 1,5 milljónir. Með því að láta af „2007”-bólgnum hugmyndum um lúxus hraðbrautir með mislægum gatnamótum sparast stórfé og hin meinta réttlæting fyrir vegatollum gufar upp.

Mótmælin sýna ljóslega hug landsmanna til hinna lítt geðfelldu hugmynda talsmanna vegatolla að ætla að mismuna íbúum landsins með sérstakri skattheimtu eftir búsetu. Hún sýnir líka að landsmenn eru andsnúnir því að taka fáeina mikilvægustu kafla hins íslenska þjóðvegakerfis úr sameiginlegri eigu allra landsmanna og færa þá á forræði hlutafélaga sem hafa arðsemina eina að leiðarljósi.

Á það má benda að hlutfall innheimtukostnaðar vegatolla af 30 milljarða króna framkvæmdahugmyndum stjórnvalda verður ekki undir 15%. Það gerir 4,5 milljarða króna, sem slagar hátt upp í að dekka kostnaðinn við 2+1 veg milli Reykjavíkur og Selfoss.